GERB: Reflyuks haqida nimalarni bilish kerak — alomatlar, afsonalar va shifokorlar tavsiyalari
GERB nima?
Gastroezofageal reflyuks kasalligi (GERB) — bu oshqozon tarkibi (kislota yoki oziq-ovqat) qizilo‘ngachga qaytib kiradigan surunkali kasallikdir.
Bu holat qizilo‘ngach shilliq qavatining ta’sirlanishiga olib keladi va quyidagi belgilar bilan namoyon bo‘ladi: jig‘ildon qaynashi, to‘sh orqasida achishish yoki nordon kekirish.
Agar bu alomatlar haftasiga ikki yoki undan ko‘p marta paydo bo‘lsa, bu kuzatuv va davolanishni talab qiladigan GERB haqida so‘z yuritiladi.
Asosiy belgilari
- Jig‘ildon qaynashi, ayniqsa ovqatdan keyin yoki yotgan holatda
- Og‘izda nordon kekirish yoki ovqat chiqib kelish hissi
- Yutinishda qiyinchilik yoki tomoqda tiqilish hissi
- Surunkali yo‘tal, ovoz bo‘g‘ilishi
- Ko‘krak qafasida og‘riq yoki astma simptomlarining kuchayishi (yurak bilan bog‘liq bo‘lmagan)
Agar bu belgilar muntazam takrorlansa — shifokorga murojaat qiling.
Xavf omillari
- Ortiqcha ovqatlanish, kechki ovqatlar
- Semizlik yoki homiladorlik
- Chekish, alkogol ichimliklar
- Ba’zi dorilar (og‘riq qoldiruvchi, tinchlantiruvchi, qon bosimini pasaytiruvchi)
- Diafragmaning qizilo‘ngach teshigi churrasi (hiatal churrasi)
Afsonalar va faktlar
Afsona | Fakt |
GERB — bu shunchaki jig‘ildon qaynashi. | Kasallik yo‘tal, ovoz o‘zgarishi, tish emalining yemirilishi yoki karyesga ham sabab bo‘lishi mumkin. |
"Sut jig‘ildon qaynashiga yordam beradi." | Yengillik qisqa muddatli bo‘lishi mumkin, ammo keyinchalik oshqozon kislota ishlab chiqarishni ko‘paytiradi. |
Agar ahvol yaxshilangan bo‘lsa, dorilarni tashlab yuborish mumkin. | Terapiyani erta to‘xtatish ko‘pincha simptomlarning qaytishiga olib keladi. |
GERB faqat kattalarda uchraydi. | Kasallik bolalarda ham uchrashi mumkin. |
Tavsiyalar
1. Turmush tarzi va ovqatlanish
- Normal tana vaznini saqlang.
- Ovqatlangandan keyin 2–3 soat davomida yotmang.
- Yog‘li, achchiq, qovurilgan ovqatlar, shokolad, qahva va spirtli ichimliklardan saqlaning.
- Karavotning bosh tomoni 15–20 sm ko‘tarilgan bo‘lsin.
- Chekishni tashlang.
2. Dorilar bilan davolash
- Asosiy preparatlar — proton pompasi ingibitorlari (PPI).
- Antatsidlar va H2 blokatorlari qisqa muddatli yengillik uchun ishlatilishi mumkin.
- Davolanish davomiyligini gastroenterolog shifokor belgilaydi.
3. Shifokorga qachon murojaat qilish kerak
- Yutinishdagi og‘riq yoki qiyinchilik
- Qonli qusish yoki qoramtir najas
- Sababsiz vazn yo‘qotish
- Davolanishga qaramay, alomatlar saqlanib qolsa
Bu belgilar asoratlar (ezofagit, Barrett qizilo‘ngachi, strikturalar) rivojlanayotganidan darak berishi mumkin va endoskopik tekshiruvni talab qiladi.
Xulosa
GERB — keng tarqalgan, ammo nazorat ostiga olinadigan kasallik.
To‘g‘ri ovqatlanish, sog‘lom turmush tarzi va shifokor ko‘rsatmalariga rioya etish orqali alomatlarni kamaytirish, asoratlarning oldini olish va hayot sifatini yaxshilash mumkin.
Bugunoq biz bilan bog‘laning!
Ish vaqti
Dushanba – Juma: 08:30 – 17:00
Shanba: 09:00 – 14:00
Yakshanba: Dam olish kuni